• mgr Zuzanna Kordus

        • Godziny pracy w naszym przedszkolu:

          -  ŚRODA 

          Spotkania z rodzicami mogą odbywać się po wczesniejszym umówieniu telefonicznym, bądź mailowym.

          mp3.katowice@gmail.com

          Rozwijanie empatii

          Nie oceniaj,

          zanim nie przejdziesz jednej mili

          w moich mokasynach.

           Przysłowie indiańskie

           

                       Jedną z ważnych cech, dzięki, której możemy nawiązywać zdrowe, głębokie relacje jest empatia. Uczucia są nie tylko zwierciadłem naszej osobowości, ale przede wszystkim oknem na innych ludzi. Dlatego też, zdaniem Daniela Golemana (twórcy pojęcia inteligencji emocjonalnej) częścią inteligencji emocjonalnej jest także umiejętność "poznania, co czują inni. Kto jest wrażliwy na uczucia innych, łatwiej reaguje na ukryte sygnały, które pokazują nam, czego ktoś potrzebuje albo czego sobie życzy".

           

           

                      Dziecko potrzebuje umiejętności wczucia się w położenie drugiego człowieka, zrozumienia jego myśli i uczuć, respektowania tych uczuć i odpowiedniego na nie reagowania. Wychodząc od swoich własnych doświadczeń wczuwamy się w osobowość drugiego człowieka. Dziecko, które nauczyło się poważnie traktować swoje własne uczucia, nie będzie lekceważyć uczuć innych. A poprzez zajmowanie się innymi dowie się wiele o sobie samym.

                      Dziecko nie “współczujące” z innymi nigdy nie będzie posiadało wystarczających umiejętności nawiązywania relacji. Może to być przyczyną wielu frustracji, nieporozumień, a nawet zachowań agresywnych i niebezpiecznych. Dzieci, które nie potrafią współodczuwać z innymi zazwyczaj są silnie skoncentrowane na własnej osobie. W grupie często negują odczucia innych i zdają się nie rozumieć, że każdy człowiek ma swoje potrzeby wyrażania emocji. 

           

           

                      Podstawowe lekcje empatii mają miejsce już bardzo wcześnie, np. w wymianie spojrzeń i dźwięków między matką i dzieckiem. "Matka kołysze dziecko nie tylko w ramionach, ale też w swoim spojrzeniu i swojej świadomości". Kiedy matka mówi do swojego dwumiesięcznego dziecka, jej ruchy stają się równomierne i stonowane. Mówi ciszej i łagodniej, jest skoncentrowana, czekanie i obserwowanie zajmuje jej tyle czasu, co mówienie. W śpiewie i zabawie utrwala się stopniowo komunikacja między rodzicami i dzieckiem. Któż z nas nie piszczał z radości, kiedy na kolanach matki mógł bawić się w konika, albo fruwał wysoko jak samolot nad głową taty. Interakcje te dają dziecku uspokajające poczucie, że jest rozumiane i ważne dla kochającej go osoby. Sześciomiesięczne dziecko nie jest zainteresowane tak bardzo kontaktem z innymi dziećmi, jak badaniem przedmiotów wszystkimi zmysłami, ssaniem ich albo uderzaniem nimi o podłogę.

           

           

                      Roczne dzieci prawie nie zwracają uwagi na siebie nawzajem, gdy przebywają w tym samym pokoju. Otoczenie całkowicie pochłania ich uwagę. Dopiero pod koniec pierwszego roku życia dziecko dokonuje egzystencjalnego odkrycia: Nie jestem sam na świecie! Są jeszcze istoty, które wyglądają tak jak ja i mówią tak jak ja. Świat nie jest tylko dla mnie, ale również dla innych! W wieku około 15 miesięcy dzieci zaczynają świadomie postrzegać siebie nawzajem i zajmować się sobą. Z zapałem naśladują dorosłych i uczą się postrzegać innych jako osoby z odrębnymi uczuciami. Jednak w tym wieku dziecko nie potrafi jeszcze wczuwać się w położenie drugiego człowieka. Myślami znajduje się w chwili obecnej, tu i teraz.

                      W wieku 2 lat dziecko zauważa, że jego uczucia różnią się od uczuć innych dzieci i dorosłych. Zauważa, że jest różnica między jego ogromną przyjemnością, kiedy na przykład ciągnie za obrus, aż wszystkie filiżanki z hukiem spadną na ziemię, a złością jego matki, gdy to zobaczy. Z drugim rokiem życia możemy zaobserwować u dziecka reakcje pocieszania osoby smutnej, przytulanie, całowanie. Dziecko wraz z rozpoczęciem drugiego roku życia zaczyna powoli rozumieć co oznacza cierpienie i smutek innych. Stosuje gesty, których samo spodziewałoby się otrzymać.

                      Około 3 roku życia dokonuje się przemiana znacząca dla rozwoju jego empatii. Dziecko wie, co należy do niego i że trzeba się o to troszczyć. Z czasem, kiedy dorasta nabywa umiejętności rozpoznawania uczuć z mimiki twarzy innych. 

                      W późniejszym dzieciństwie zdolność empatii jest stosunkowo dobrze rozwinięta. Dziecko jest w stanie pojąć zmartwienia pojedynczego człowieka albo wczuć się w sytuację całej grupy. Jest świadome również, że ta sama sytuacja może wywołać u jednego człowieka radość, a u innego smutek lub złość. W wieku wczesnoszkolnym dziecko zaczyna swobodnie nazywać emocje i odczucia, a także nabywa umiejętność adekwatnego reagowania na emocje i uczucia innych.  

                      W wieku dorosłym ciekawostką jest to, że gdy zarażeni ziewaniem innych także ziewamy, oznacza to, że posiadamy dobrze wykształconą empatię. Psycholodzy z uniwersytetu Albany udowodnili, że ludzie o szczególnie empatycznych charakterach wczuwali się w zmęczenie innych i pozwalali nim zarazić, niewrażliwi- nie.

           

          Sposoby na rozwijanie empatii u dzieci:

           

          • Rozwijajmy emocjonalne więzi z dzieckiem i wykorzystujmy je tak często, jak to tylko możliwe. Przede wszystkim we wczesnym dzieciństwie maluch potrzebuje dużo kontaktu fizycznego, czułości i przytulania.
          • Uczmy dziecko troskliwego obchodzenia się z przedmiotami w jego otoczeniu. Unikajmy podejścia: zepsute- wyrzucone. Szacunek do człowieka rozpoczyna się od szacunku do drobnych rzeczy w życiu codziennym.
          • Każda choćby największa kłótnia powinna zakończyć się pogodzeniem przed zaśnięciem, czy pożegnaniem, np. "O naszej porannej sprzeczce porozmawiamy jeszcze w spokoju. A teraz życzę ci miłego dnia. Kocham cię!
          • Rozmawiajmy o uczuciach naszych i innych ludzi. Dzięki temu dziecko nauczy się stopniowo wczuwać w położenie innych.
          • Unikajmy porównującej krytyki: :Twój brat jest mądrzejszy!" albo  "Dziewczynki są grzeczniejsze", czy też "Twoja koleżanka jest bardziej wysportowana"
          • Ćwiczmy sztukę aktywnego słuchania. Okazujmy zainteresowanie światem uczuć dziecka. Uczmy je uważnie słuchać swoich kolegów. Pomogą w tym pytania: "Czy wiesz, co twój kolega lubi robić, gdzie mieszka, czy ma przyjaciół, rodzeństwo?"
          • Poszerzajmy horyzont empatii dziecka: "Jak myślisz, jak czuje się dziecko, które zgubiło pluszowego misia. Czy możesz mu jakoś pomóc?"
          • Czytajmy historie opowiadające o emocjach bohaterów. Polecam książeczki o przygodach Misia Remisia autorstwa Pascale Vedere i Denise Chabot oraz całą serię bajek o sympatycznym żółwiku Franklinie autorstwa Paulette Bourgeois. Bajki te w większości zostały sfilmowane, dzieci chętnie je oglądają, ale warto, aby oglądały je z rodzicami, którzy będą mogli nazywać to, co czują bohaterowie, a tym samym rozwijać świadomość emocjonalną i empatię swoich dzieci.
          • Pamiętajmy jednak, że żadna książka dla dzieci nie zastąpi żywego przykładu rodziców, okazujących zainteresowanie swoim dzieckiem.

           

          Artykuł opracowano na podstawie książki:

           "Skarbnica edukacji dobrego serca" autorstwa Charmaine Liebertz

           oraz artykułu:

          https://blog.dooplacenia.pl/2020/01/27/empatia-u-dzieci-jak-przebiega-jej-rozwoj-dlaczego-jest-wazna-w-wychowaniu-dziecka/

           


           

          Integracja sensoryczna

           

                      Dobrze funkcjonujące zmysły pozwalają nam bez przeszkód poznawać otaczający świat. Układ nerwowy odbiera informacje ze wszystkich zmysłów, interpretuje je i przekształca w odpowiednie reakcje. Zaburzenia przetwarzania sensorycznego pojawiają się, gdy sygnały sensoryczne nie są odpowiednio organizowane, aby wywołać właściwe reakcje. Zmysłowo- ruchowy sposób odbierania świata jest dominujący dla małych dzieci i szczególnie ważny dla ich rozwoju. Dlatego tak istotne staje się prawidłowe funkcjonowanie zmysłów. Zbyt intensywna lub obniżona ich czynność w znaczącym stopniu może utrudnić dzieciom prawidłowy rozwój.

           

          Dotyk jest najważniejszym systemem zmysłowym. Istotne dla rozwoju są zarówno wrażenia odbierane przez dłonie, jak i przez stopy, twarz, głowę itd. Zmysł dotyku odpowiada za kształtowanie się schematu ciała, odbiera wrażenia ciepła, zimna, bólu. Nasza skóra pozostaje w kontakcie z wieloma  bodźcami jednocześnie.

          Przedsionek (znajduje się w uchu wewnętrznym) umożliwia nam odpowiedź na pytania: czy poruszamy się, czy stoimy, czy leżymy. System przedsionkowy pracuje także wtedy, kiedy stoimy albo siedzimy, ponieważ odpowiada za utrzymanie równowagi. Nasza postawa ciała oraz napięcie mięśniowe w jakimś sensie zależne są od informacji pochodzących z błędnika.

          Propriocepcja umożliwia nam odbiór wrażeń płynących z mięśni, stawów i ścięgien. Wrażenia te powstają przede wszystkim  w czasie ruchu i kompresji stawów, wpływają na naszą pozycję ciała, planowanie ruchów i dostosowanie ciała do różnych zadań ruchowych.

          Wzrok umożliwia nam ocenę otoczenia, m.in. pod względem wielkości, wysokości, koloru  oraz dobrą orientację w przestrzeni.

          Słuch jest ważnym zmysłem z punktu widzenia uwagi. Dostarcza nam informacji na temat bodźców dźwiękowych obecnych w środowisku. Umożliwia słyszenie, słuchanie, rozpoznawanie dźwięków i orientację w otoczeniu.

          Smak i węch to zmysły, które ściśle ze sobą współpracują. Wywierają wpływ na nastrój i emocje. Działają na naszą pamięć, stąd ich zastosowanie w terapii.

           

           

                      Dzieci, u których procesy integracji sensorycznej przebiegają prawidłowo scalają informacje zmysłowo-ruchowe i są w stanie wykorzystać je do adekwatnego działania. Trudności z przetwarzaniem i interpretacją bodźców powodują u dzieci duży dyskomfort. Przejawia się on między innymi problemami w dostosowaniu swoich reakcji do siły bodźca. Dzieci te reagują nadmiernie na dotyk, który innym może się wydawać miły. Źle reagują na nadmiar bodźców wzrokowych, słuchowych, czy węchowych. Ich reakcje mogą być nagłe i zupełnie nieprzewidywane. Są też dzieci z podwrażliwością zmysłową, która wiąże się z wysoką tolerancją na bodźce. Dzieci te nie zauważają wielu bodźców wokół siebie i reagują dopiero wtedy, gdy bodźce są naprawdę silne. Takie dzieci często sprawiają wrażenie ospałych, niezainteresowanych otoczeniem. Niektóre z nich same poszukują silnych doznań, np. potrafią bardzo długo kręcić się na karuzeli, skakać, badać otoczenie za pomocą węchu, smaku, słuchu i wzroku.

                      Nie ma jednoznacznie określonej przyczyny powstawania takich problemów. Wiemy, że czynnikami, które niosą ze sobą ryzyko są: choroby matki podczas ciąży, niedotlenienie okołoporodowe, ubogie lub nadmiernie stymulujące środowisko dziecka.

           

           

          Wybrane objawy świadczące o trudnościach z przetwarzaniem bodźców zmysłowych

           

          Dziecko:

          • ma trudności z samodzielnym piciem, żuciem i przełykaniem (preferuje dania papkowate)
          • źle toleruje takie czynności jak mycie i obcinanie włosów, obcinanie paznokci, mycie twarzy, zębów, smarowanie kremem, czesanie, czyszczenie nosa, uszu itp.
          • wiele czynności samoobsługowych wykonuje  z trudem, powoli,  niezdarnie i nie jest to spowodowane brakiem treningu
          • ma problemy z samodzielnym myciem się, ubieraniem, zwłaszcza zapinaniem guzików i sznurowaniem butów
          • ma słabą równowagę - potyka się i upada częściej niż rówieśnicy, bardzo często ma siniak czy zdrapanie
          • podczas dłuższego siedzenia ma trudności z utrzymaniem głowy w pozycji pionowej, podpiera ją ręką, kładzie się na stoliku itp.
          • jest nadruchliwe, nie może usiedzieć/ustać w jednym miejscu
          • trudno się koncentruje, a łatwo rozprasza
          • jest impulsywne, nadwrażliwe emocjonalnie, bywa uparte
          • porusza się zbyt szybko lub za wolno w stosunku do innych dzieci
          • z trudem opanowuje nowe umiejętności ruchowe, np. jazda na rowerze, rzucanie i łapanie piłki
          • schodząc po schodach częściej niż inne dzieci trzyma się poręczy, niepewnie stawia nogi
          • ma niezgrabne ruchy: zbyt zamaszyste, kanciaste; często zdarza mu się: rozlać mleko, strącić wazon, rozsypać cukier, nieumyślnie wchodzi na dzieci, potrąca je
          • niewłaściwie, czy wręcz dziwacznie trzyma przedmioty, np. sztućce, nożyczki, przybory do pisania
          • unika zabaw z użyciem mas plastycznych, używania kleju czy malowania palcami
          • często nie ma dominacji jednej ręki i żadna nie jest dostatecznie sprawna
          • ma kłopoty z wycinaniem, rysowaniem po śladzie, kalkowaniem
          • nie lubi zabaw typu baraszkowanie, np. turlanie się na podłodze, podskakiwanie, przewroty
          • sprawia wrażenie słabego, szybko się męczy
          • nie lubi karuzeli lub przeciwnie - uwielbia
          • gdy jest głośno, jako jedyny zatyka uszy, ucieka, krzyczy, płacze
          • skarży się na dyskomfort powodowany przez metkę na ubraniu, skarpetki, obcisłe ubrania, ściągacze

           

                      Problemy wynikające z zaburzeń integracji sensorycznej mogą w znacznym stopniu utrudniać codzienne funkcjonowanie dziecka. W związku z tym, należy rozpoznawać je jak najwcześniej, aby udzielić dziecku pomocy w formie terapii. Terapia integracji sensorycznej (SI) wspomaga rozwój układu nerwowego dziecka. Oparta jest głównie na zabawie, zaś ćwiczenia dostosowane są do poziomu rozwojowego dziecka. Wśród używanego sprzętu są różnego typu huśtawki, hamaki, platformy równoważne, duże piłki i wałki, deskorolki, talerze obrotowe, itp. W czasie terapii dziecko ma nie tyle nauczyć się konkretnych umiejętności, ile usprawnić bazowe systemy sensoryczne i procesy nerwowe, leżące u podłoża tych umiejętności. Czas trwania terapii wynosi od 6 miesięcy do 2 lat (w zależności od stopnia zaburzeń i trudności, częstotliwości zajęć oraz motywacji dziecka do wykonywania ćwiczeń).

          Drogi Rodzicu!

          Jeśli zauważyłeś niepojące objawy u swojego dziecka, nie zwlekaj! Zgłoś się na konsultacje do certyfikowanego terapeuty integracji sensorycznej. Wcześniej można wypełnić kwestionariusz sensomotoryczny, który znajduje się po linkiem:

           

          https://pstis.pl/pl/html/index.php?str=podstrona_kwestionariusz

          Artykuł pracowano na podstawie książki: "Sensoryczny Bruno- historia chłopca z nadwrażliwością systemów zmysłowych", autorstwa pani Marty Wiśniewskiej oraz:

          https://dziecisawazne.pl/co-to-jest-integracja-sensoryczna/

           

           

          Interesujące linki:

           

          https://logmedporadnie.pl/terapeuci/terapia-si-terapia-integracji-sensorycznej-oswiecim/

           

          https://fasada.org.pl/integracja-sensoryczna-co-to-takiego/

           

          http://www.pstis.pl/pl/html/index.php?str=podstrona_objawy

           

          https://www.medonet.pl/zdrowie,integracja-sensoryczna---opis--rodzaje-zaburzen--cwiczenia-na-integracje,artykul,1728537.html

           


           

          "W zdrowym ciele zdrowy duch"

           

                Słynna łacińska sentencja tłumaczona w języku polskim: "W zdrowym ciele zdrowy duch"

          oznacza nic innego jak to, że trzeba dbać o sprawność i siłę fizyczną, gdyż od nich zależy kondycja psychiczna człowieka.

           

          Oto kilka najważniejszych argumentów:

           

          • Aktywność fizyczna przyczynia się do intensywniejszego wydzielania serotoniny, czyli „hormonu szczęścia”. Regularny trening wpływa na dobre samopoczucie.
          • Ruch i zdrowy wysiłek pozwalają oderwać się od problemów dnia codziennego, a także rozładować napięcie i  stres w bezpieczny sposób.
          • Uprawianie sportu jest polecane wielu osobom z problemami natury psychicznej (np. depresja, choroba afektywna dwubiegunowa), czy zmagającymi się z nałogami.
          • Efekty uprawiania sportu podnoszą samoocenę (np. atrakcyjniejsza sylwetka).

           

          Sport pozytywnie wpływa także na procesy poznawcze takie jak: zapamiętywanie, myślenie, przetwarzanie informacji, koncentrację uwagi.

                      Podobno Einstein wpadł na teorię względności podczas jazdy na rowerze. Faktem są wyniki badań naukowych dowodzące, że dzięki ćwiczeniom w ośrodku pamięci tworzą się nowe komórki mózgowe. Badania wyraźnie wskazują na to, że trening wpływa pozytywnie na szybkość, z jaką przetwarzamy informacje. Profesorowie D. Reynolds i R. Nicolson wykazali, że ćwiczenia poprawiają pamięć, a uczniowie aktywni fizycznie uzyskują lepsze wyniki w zadaniach sprawdzających rozumienie czytanego tekstu.

                      W Szwecji przed kilku laty przeprowadzono badania kondycyjne i testy na inteligencję dla ponad 1,2 mln osiemnastolatków. Wyniki były jednoznaczne – osoby w dobrej kondycji fizycznej i ćwiczące regularnie uzyskiwały bardzo dobre wyniki w testach na inteligencję i lepsze wyniki testów sprawdzających wiedzę, niż ich rówieśnicy, którzy o kondycję fizyczną nie dbali.

           

                      Dobrą informacją jest to, że nie trzeba prowadzić długich, męczących treningów, ponieważ nawet minuty ćwiczeń stymulują pracę mózgu.

                      Dzieci najlepiej uczą się przez zabawę i naśladowanie, dlatego proponuję Państwu adresy stron internetowych, na których znajdziecie wiele różnych zabaw, gdzie dzieci ćwiczą i bawią się aktywnie. Wasze dzieci mogą włączać się w te zabawy poprzez wzorowanie się i powtarzanie aktywności ruchowych.

          Zapraszam smiley

           

          (dla 3-4 latka)

           

          Piosenki nie tylko do śpiewania, ale i do zabawy ruchowej dla dzieci:

           

          1.  Poznaj warzywa:

           

          https://www.youtube.com/watch?v=OUr9vxPFpZo&t=13s

           

          2.  Smak owoców: 

           

          https://www.youtube.com/watch?v=Nkzi1-WhcI0&t=34s

           

          3. Pociąg, pociąg

           

          https://www.youtube.com/watch?v=il3Cxe-NzeA

           

          4. Piosenka o kurce

           

          https://www.youtube.com/watch?v=5bJA1nOyLfU

           

          Zabawy dywanowe:

           

          1.  Rowerek:

           

          https://www.youtube.com/watch?v=D6IK5J7jl20&t=3s

           

          2. Jeże

           

          https://www.youtube.com/watch?v=4XPgOLV-5ls

           

          3. Gili, gili

           

          https://www.youtube.com/watch?v=DZ9finhp7BA

           

          4. Raz, dwa, trzy

           

          https://www.youtube.com/watch?v=FBM-o-jqsLg

           

           

          (dla 4-5 latka)

           

          Zabawy z muzyką w domu dla dzieci:

           

          1. Przyleciała mucha i zrobiła bzzzz

           

          https://www.youtube.com/watch?v=IEea96ob6pI

           

          2. Gimnastyka rączek

           

          https://www.youtube.com/watch?v=l91cyahu83o

           

          3. Rączki klaszczą

           

          https://www.youtube.com/watch?v=-0Y5XtID06o

           

          4. Kolory

           

          https://www.youtube.com/watch?v=Cmg8HxAzpA8

           

          5. Kto jak skacze

           

          https://www.youtube.com/watch?v=LNouuY9zrKQ

           

          6. Najpierw skłon

           

          https://www.youtube.com/watch?v=FZ3pj_ZkldQ

           

          7. Skaczemy, biegniemy

           

          https://www.youtube.com/watch?v=OZTYeTEZ2wA

           

          (dla 5-6 latka)

           

          1. Część 1

           

          https://www.youtube.com/watch?v=x9F1oqntz_o

           

          2. Część 2

           

          https://www.youtube.com/watch?v=LUCtGfVyKC4

           

          3. Ptaszki fruwają

           

          https://www.youtube.com/watch?v=zn2ihUfMV_M

           

          4. Maszynista zuch

           

          https://www.youtube.com/watch?v=i76ClBnx2Ik

           

          5. Boogie Woogie

           

          https://www.youtube.com/watch?v=sXqaZUp2N-w

           

          6. Tańce połamańce

           

          https://www.youtube.com/watch?v=MG6iPAU2b0I

           

          7. Zatańcz ze mną

           

          https://www.youtube.com/watch?v=S9xKmJqsvyA

           

          8. Duży i mały skok

           

          https://www.youtube.com/watch?v=InxomdEHL8M

           

           

          Na koniec piramida aktywności fizycznej dla dzieci:

           

          https://ncez.pl/upload/piramida-aktywnos-ci-fizycznej-dla-dzieci-1-.pdf