Obecność od dwudziestu lat lekcji religii w polskiej szkole budzi często różne dyskusje oraz emocje w społeczeństwie. W dyskusjach tych odsłania się obraz współczesnej rodziny, wychowania religijnego dzieci, autorytetu rodziców i ich osobistego doświadczenia religijnego. W opinii wielu nauczycieli religii i duszpasterzy akcentowany jest fakt zaniedbań w dziedzinie pierwszej inicjacji religijnej dzieci, a tym samym „przesunięcia” przez rodziców tego obowiązku i działań na katechetów i naukę religii w szkole. Świadczy o tym fakt, że dzieci przychodzące do przedszkola bądź szkoły, dopiero tam po raz pierwszy słyszą o Bogu i wierze.

 

                     

Podstawowe zadania i treści katechezy przedszkolnej według nowej Podstawy programowej katechezy

Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce z 2010 roku naukę religii dzieci przedszkolnych przedstawia w rozdziale I zatytułowanym Wprowadzenie w życie religijne, Przedszkole. Materiał opracowany został bez podziału na grupy wiekowe i obejmuje najpierw krótką charakterystykę dzieci w wieku przedszkolnym, wskazując na ich całościowy rozwój i potrzeby. Następnie wyliczone zostająnastępujące cele katechetyczne – wymagania ogólne:

III. Codzienne doświadczenia i ich interpretacja w świetle wiary.

III. Zainteresowanie tematyką religijną.

III. Kontakt z Bogiem w modlitwie i liturgii.

IV. Postawa społeczno – moralna.

Powyższe cele wskazują na potrzebę pomocy dziecku w odkrywaniu miłości Boga w jego codziennym życiu, poznawaniu otaczającego nas świata i wyda w świetle wiary oraz w przyswojeniu pierwszych pojęć religijnych i tworzeniu właściwego obrazu Boga. Służyć ma temu wprowadzenie w poznanie Pisma świętego, modlitwy oraz zwyczajów chrześcijańskich wpisanych w rok liturgiczny. Na tym etapie rozwoju dziecka istotne jest także kształtowanie właściwych postaw społecznych i moralnych, dokonujące się głównie przez budowanie systemu wartości, budzenie umiejętności rozróżniania dobra i zła. Realizacja tego celu następuje przez zapoznanie dziecka z przykazaniem miłości Boga i bliźniego oraz konsekwencjami niewypełniania tegoż przykazania w życiu rodzinnym, społecznym i kościelnym. Wskazane wymagania ogólne stanowią właściwy fundament dla dalszej pracy katechetycznej i integralnego rozwoju wiary u dziecka. Odpowiadają im zawarte w dalszej części omawianego dokumentu zadania katechezy oraz związane z nimi zadania nauczyciela religii treści – wymagania szczegółowe. Materiał tam zawarty posłuży do analizy poszczególnych obszarów wychowania religijnego dziecka i oddziaływania edukacyjnego na lekcjach religii, zwłaszcza wypełnienia ogólnych celów katechetycznych poprzez realizację wskazanych zadań.

Pierwszym zadaniem katechezy na etapie wychowania przedszkolnego jest„ rozwijanie poznania wiary”. Dziecko na tym etapie życia charakteryzuje się bardzo intensywnym rozwojem fizycznym, intelektualnym, emocjonalnym ,społeczno-moralnym oraz religijnym. Doświadczenie otaczającego go świata i obserwowanych wydarzeń, także religijnych, budzi właściwe zainteresowanie religijnością. Przejawia się to zwłaszcza przez wpływ rodziców, obserwowanie Ich życia religijnego, opartego głównie na modlitwie i uczestnictwie w liturgii. Dziecko, poszukując wzorców do naśladowania, będzie budowało takie relacje z Bogiem, jakich doświadczyło w relacji do matki i ojca, tworząc jednocześnie swój obraz Boga. Wypełnienie zadania rozwijania poznania wiary powinno przejawiać się zatem w konkretnych działaniach nauczyciela religii, które niejako stymulują określone doświadczenie religijne.

                           

Podstawa programowa katechezy wymienia następujące zadania nauczyciela religii dla tego obszaru:

– tworzenie sytuacji wychowawczych umożliwiających doświadczenie miłości Boga i ich interpretację,

– wspólne odkrywanie piękna przyrody i otaczającego świata oraz Boga jako jego Dawcy,

– wspólne odkrywanie, kim jest Bóg, i pomoc w kształtowaniu Jego prawdziwego obrazu,

– tworzenie sytuacji wychowawczych sprzyjających odkrywaniu, że Bóg jest źródłem wartości i norm,

– pomoc w poznaniu Pisma Świętego jako słowa Boga,

– wspieranie wyjaśniania codziennego doświadczenia w świetle wiary.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na terminy, które się pojawiły w zadaniach katechety, a mianowicie: tworzenie, wspólne odkrywanie, pomoc, wspieranie.